Tinh hoàn ẩn hay còn được gọi là tinh hoàn chưa xuống. Trong quá trình phát triển của bào thai nam, bắt đầu, tinh hoàn nằm trong ổ bụng, sau đó, nó chạy dần xuống bìu. Tinh hoàn chưa xuống là tình trạng tinh hoàn ngừng lại trên đường dịch chuyển từ bụng xuống bìu. Con số tinh hoàn lạc chỗ khoảng 3-4% trẻ trai khi sinh, con số này cao hơn ở trẻ sinh thiếu cân, sinh non, sinh đôi.
Nguyên nhân gây tinh hoàn lạc chỗ
Giai đoạn tinh hoàn di chuyển từ bụng xuống bìu chịu sự ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân. Nếu nảy sinh rối loạn, các nguyên nhân này sẽ làm tinh hoàn không dịch chuyển được tới bìu và gây ra chứng tinh hoàn ẩn.
Các nguyên nhân đó là:
Suy tuyến yên, làm thiếu gonadotropin gây tinh hoàn chưa xuống và nhỏ tế bào sinh dục;
Sai lệch tổng hợp testosteron: thiếu men 17α-hydroxylase, 5α-reductase… làm cho tinh hoàn không phát triển bình thường;
Giảm trường hợp cảm nhận của các thụ thể androgen: gây ảnh hưởng sự phát triển hiện tượng sinh dục nam, gây tinh hoàn lạc chỗ;
Nếu mẹ mang bầu bé trai mà dùng diethylstilbestrol nhiều hay dùng kháng androgen thì thai nhi có nguy cơ bị tinh hoàn chưa xuống;
Phát triển bất thường của dây chằng tinh hoàn - bìu làm cho tinh hoàn dừng lơ lửng trên cao, không xuống được tới bìu;
Các yếu tố cơ học gây cản trở sự chạy của tinh hoàn như: cuống mạch của tinh hoàn ngắn, xơ hoá vùng ống bẹn…
Dấu hiệu của tinh hoàn ẩn
Nếu trẻ trai còn nhỏ, bố mẹ có khả năng sờ nơi bìu nhưng không thấy tinh hoàn ở dưới bìu. Ở trẻ lớn , người lớn, tự kiểm tra thấy trong bìu không có tinh hoàn , kiểm tra thấy ở ống bẹn nảy sinh khối u nổi lên. Bìu phát triển kém, tinh hoàn lạc chỗ càng cao thì bìu càng phát triển kém. Tinh hoàn lạc chỗ có thể trong ổ bụng hay lỗ bẹn sâu khi khám không sờ thấy tinh hoàn.
Siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng , nội soi ổ bụng có khả năng xác định đúng vị trí của tinh hoàn chưa xuống. Ngoài ra, còn có thể phát hiện những bất thường khác của tinh hoàn như u tinh hoàn…
Tinh hoàn ẩn có con được không
Tinh hoàn lạc chỗ thường có kích thước nhỏ hơn bình thường, nhu mô thường mềm nhão. Nghiên cứu của các chuyên gia cho thấy: Các trẻ xảy ra tinh hoàn lạc chỗ, đường kính của các ống sinh tinh bé hơn, mức độ xơ hóa tinh hoàn cũng lớn hơn; sự thay đổi về mô học của các tinh hoàn ẩn có khả năng ảnh hưởng đến tinh trùng gây vô sinh. Nếu người bệnh chỉ bị tinh hoàn ẩn một bên thì vẫn có khả năng có con. Nhưng họ xảy ra nhiều rủi ro do nguy cơ bị ung thư bên tinh hoàn chưa xuống và nhiều nguy cơ khác.
Trường hợp bệnh nhân bị ẩn tinh hoàn hai bên thì nguy cơ hiếm muộn, vô sinh rất cao. Những người này thường có kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ không có tinh trùng. Hơn nữa, có người còn không thể làm "chuyện ấy" được do thiếu hụt nội tiết tố nguy hiểm. Thể trạng những phái nam này thường đuối sức, ảnh hưởng rất lớn đến công việc, sinh hoạt và tâm sinh trạng người bệnh. Hơn nữa, người bị tinh hoàn lạc chỗ thường kết hợp với các dị tật bẩm sinh khác làm tăng nguy cơ vô sinh cho bệnh nhân.
Cần chữa trị sớm tinh hoàn chưa xuống
Trẻ bị tinh hoàn ẩn, nếu không được trị liệu có thể gặp các nguy cơ như thoát vị bẹn, vô sinh,... Hoặc chấn thương tinh hoàn hay tổn thương về tâm sinh lý do không có hoặc chỉ có một tinh hoàn dưới bìu. Khi phụ huynh biết trẻ bị tinh hoàn lạc chỗ, chúng ta chỉ nên đợi đến khi trẻ 9 tháng tuổi để xem tinh hoàn có xuống bìu hoặc không. Nếu sau 9 tháng mà tinh hoàn vẫn chưa xuống bìu thì nên xử lý bằng phẫu thuật cho trẻ. Thời gian phẫu thuật hiệu quả nhất là khi trẻ được 1-2 tuổi.
Đối với nam giới trưởng thành phát hiện thấy ẩn tinh hoàn cần phải tiến hành phẫu thuật ngay: nếu tinh hoàn chưa bị ung thư hóa thì tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn, kết hợp với cân bằng nội tiết tố. Hiện tượng tinh hoàn bị ung thư hóa thì cần cắt bỏ tinh hoàn, nạo vét hạch kết hợp với trị liệu chống ung thư hỗ trợ...
Lời khuyên:
Tinh hoàn lạc chỗ chịu sự tác động của nhiều lý do, trong đó nảy sinh những yếu tố có khả năng phòng ngừa được như khi mẹ mang bầu tránh dùng diethylstilbestrol nhiều; hay không dùng các chế phẩm kháng androgen. Đối với trẻ trai sinh thiếu cân, sinh non, sinh đôi, phụ huynh cần chú ý kiểm tra xem bé có bị ẩn tinh hoàn hoặc không để đưa trẻ đi chữa sớm. Mọi hiện tượng phát hiện được trẻ trai bị tinh hoàn ẩn, bố mẹ cần đưa con đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh nguy cơ vô sinh và ung thư hóa tinh hoàn...ặp
Xem thêm những bệnh trẻ có thể gặp:
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét